Ô nhiễm không khí: Những điều cần biết về cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu
Ô nhiễm không khí là mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe của chúng ta hiện nay. Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật và tử vong trên toàn thế giới, hàng năm có khoảng bảy triệu người chết sớm do ô nhiễm không khí. Ô nhiễm không khí trên diện rộng là nguyên nhân của:
- Hơn 91% dân số toàn cầu hít thở không khí không an toàn
- Nền kinh tế thế giới tiêu hao 225 tỷ USD vào năm 2013
- 40% trường hợp hen suyễn trên thế giới
Một mối quan tâm lớn khác của ô nhiễm không khí là mối tương quan của nó với biến đổi khí hậu. Một mặt, việc phát thải một số chất ô nhiễm góp phần làm thay đổi khí hậu, mặt khác, khí hậu ấm lên làm tăng mức độ của một số chất ô nhiễm. Mối quan hệ này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là khi nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng.
Với rất nhiều nguy cơ bị đe dọa, hiểu biết về ô nhiễm không khí là điều cần thiết. Chúng ta nên tự hỏi:
- Chính xác thì ô nhiễm không khí là gì?
- Nó đến từ đâu?
- Nó ảnh hưởng đến những người thân yêu của tôi như thế nào?
- Quan trọng nhất là tôi phải làm thế nào để bảo vệ gia đình mình khỏi ô nhiễm không khí?
Trả lời những câu hỏi này là bước đầu tiên hướng tới một sức khỏe tốt hơn cho bạn và gia đình bạn. Bài đăng này sẽ cung cấp cho bạn thông tin tóm tắt về ô nhiễm không khí để giúp bạn hiểu các vấn đề về chất lượng không khí.
Ô nhiễm không khí là gì?
Khi hầu hết mọi người nghe đến thuật ngữ “ô nhiễm”, họ hình dung ra làn khói mù mịt bao phủ các tòa nhà hay các nhà máy trong thành phố đang bốc khói nghi ngút cùng với muội than.
Định nghĩa cơ bản của ô nhiễm không khí là:
Ô nhiễm không khí là một hỗn hợp các chất trong không khí có ảnh hưởng xấu đến con người và môi trường.
Tuy nhiên, vấn đề ô nhiễm không khí không đơn giản như định nghĩa này, và cuộc khủng hoảng ô nhiễm không khí mà thế giới phải đối mặt ngày nay mang nhiều sắc thái và phức tạp hơn.
Ô nhiễm không khí không phải là một thực thể thống nhất. Có nhiều loại ô nhiễm, từ nhiều nguồn khác nhau, thường phụ thuộc vào khu vực địa lý và các yếu tố khác. Ô nhiễm cũng có thể thay đổi trong những khoảng cách tương đối nhỏ, ngay cả trong khu vực đô thị. Không khí ở một thành phố này thường rất khác với không khí của thành phố khác, ngay cả trong cùng một vùng.
Các loại chất ô nhiễm không khí
Chúng ta đang tiếp xúc với nhiều loại ô nhiễm mỗi ngày. Trong khi một số vô hại ở mức độ thấp, những loại khác có thể gây hại cho chúng ta ở bất kỳ nồng độ nào.
Năm chất ô nhiễm chính cần chú ý là:
1. Ôzôn tầng mặt đất (O3):
Ôzôn ở tầng mặt đất là thành phần chính tạo ra khói. Bởi vì nó hình thành từ các chất ô nhiễm khác khi có ánh sáng mặt trời, ôzôn ở tầng mặt đất nguy hiểm nhất vào những ngày nắng chói chang. Tuy nhiên, chúng ta nên luôn thận trọng; tầng ôzôn trên mặt đất có thể đạt mức cao ngay cả trong mùa đông.
2. Ôxít nitơ (NOx)
Ôxít nitơ, giống như nitơ điôxít, tạo ra các chất ô nhiễm khác như vật chất dạng hạt và ôzôn trên mặt đất. Nó thường được tạo ra bằng cách đốt cháy nhiên liệu, vì vậy mức độ ôxít nitơ thường cao xung quanh các con đường và các khu công nghiệp.
3. Carbon monoxide (CO)
Mặc dù nhiều người nghĩ carbon monoxide là chất gây ô nhiễm trong nhà, nhưng nó cũng là chất ô nhiễm ngoài trời phổ biến được hình thành do đốt nhiên liệu hóa thạch.
4. Lưu huỳnh đioxit (SO2)
Lưu huỳnh đioxit, một phần của nhóm oxit lưu huỳnh (SOx), được tạo ra thông qua quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch có chứa lưu huỳnh. Mức độ lưu huỳnh điôxít thường cao hơn gần các nhà máy điện và nhà máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
5. Vật chất dạng hạt (PM10 & PM2.5)
Vật chất dạng hạt là những hạt bụi trong không khí chúng ta hít thở. Hầu hết các vật chất dạng hạt được hình thành bởi các phản ứng và sự kết hợp của các chất ô nhiễm khác trong không khí. Loại nguy hiểm nhất, PM2.5, có thể xâm nhập vào phổi và máu của chúng ta, gây ra các biến chứng y tế nghiêm trọng.
Ô nhiễm không khí đến từ đâu?
Ô nhiễm không khí đến từ nhiều nguồn khác nhau. Nguồn thường phụ thuộc vào loại ô nhiễm mà chúng ta đang nói đến.
Có một số nguồn ô nhiễm không khí tự nhiên, bao gồm:
- Núi lửa
- Cháy rừng
- Phân rã sinh học
- Sét đánh
- Đại dương
- Bão bụi
Tuy nhiên, phần lớn ô nhiễm không khí mà chúng ta hít thở là do con người tạo ra. Với sự gia tăng của các thành phố công nghiệp và sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch hiện nay, con người tạo ra nhiều chất độc hại thông qua sản xuất, giao thông vận tải và nông nghiệp.
Các nguồn gây ô nhiễm không khí nhân tạo đáng kể là:
- Các phương tiện, như ô tô, xe buýt và máy bay
- Nhà máy điện
- Nhà máy
- Nhà máy lọc dầu
- Lò sưởi và bếp nấu ăn
- Các hoạt động nông nghiệp, bao gồm chất thải chăn nuôi, đốt nương làm rẫy và phân bón
- Nạn phá rừng
Một số chất ô nhiễm được tạo ra bởi các chất ô nhiễm khác. Ví dụ, ôzôn ở tầng mặt đất và vật chất dạng hạt được tạo ra bởi các chất như nitơ điôxít. Khi một số hợp chất nhất định đạt đến mức cao, năng lượng từ ánh sáng mặt trời có thể tạo ra phản ứng hóa học để tạo ra ô nhiễm nhiều hơn.
Các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu các nguồn gây ô nhiễm không khí để tìm ra các biện pháp hữu hiệu nhằm chống lại vấn đề nghiêm trọng này.
Ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đến sức khỏe
Một trong những khía cạnh đáng quan tâm nhất của ô nhiễm không khí là tác động của nó đối với cơ thể chúng ta. Ô nhiễm không khí có thể gây ra một loạt các vấn đề y tế, ngay cả ở người lớn khỏe mạnh. Vào những ngày ô nhiễm nặng, các chất ô nhiễm trong không khí có thể gây khó thở và kích ứng mắt, mũi và phổi của chúng ta. Một số chất ô nhiễm, như PM2.5, thậm chí gây ung thư.
Tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm:
- Ung thư (phổi và bàng quang)
- Bệnh phổi và tim mạch
- Giảm chức năng phổi và khó thở
- Hen suyễn và viêm phế quản
- Bệnh tim thiếu máu cục bộ và đột quỵ
- Nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
- Các biến chứng khi mang thai
- Chết sớm
Ô nhiễm không khí gây hại cho phổi đang phát triển của trẻ em
Ở trẻ em, ô nhiễm không khí có thể gây ra nhiều thiệt hại hơn.
Phổi và hệ thống miễn dịch của trẻ em phát triển nhanh chóng trong suốt thời thơ ấu và thanh thiếu niên. Trên thực tế, 80% túi khí trong phổi của chúng phát triển sau khi chúng được sinh ra. Khi ô nhiễm không khí xâm nhập vào phổi đang phát triển của con bạn, nó có thể làm hỏng các cấu trúc mỏng manh này và ngăn phổi của chúng phát triển hoàn toàn. Tổn thương này dẫn đến hậu quả lâu dài, bao gồm tăng nguy cơ nhiễm trùng phổi. Tác động của ô nhiễm không khí đối với phổi của trẻ em được Southern California Children’s Health cho thấy có thể so sánh với việc cha mẹ sử dụng thuốc lá.
Trung bình, trẻ em cũng dành nhiều thời gian bên ngoài hơn và năng động hơn người lớn. Tập thể dục trong thời gian ô nhiễm nặng sẽ cho phép các chất ô nhiễm không khí xâm nhập sâu vào phổi của con bạn, có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến đường hô hấp.
Tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí ở trẻ em có thể:
- Giảm dung tích phổi của chúng
- Tạo ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen suyễn
- Làm hỏng phổi, gan, tim và hệ thần kinh trung ương
- Tăng nguy cơ mắc bệnh phổi và ung thư
- Vì trẻ em dễ bị ô nhiễm không khí, nên cha mẹ cần được thông báo và đặc biệt cảnh giác với ô nhiễm không khí.
Cách bảo vệ chống ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là một vấn đề nghiêm trọng trên toàn thế giới, nhưng có một số bước chính mà chúng ta có thể thực hiện để giảm tác động của ô nhiễm không khí đối với gia đình mình.
1. Tiếp cận các thông tin về chất lượng không khí trong khu vực của bạn
Chất lượng không khí có thể thay đổi rất nhiều theo khoảng cách và thời gian. Ô nhiễm cũng có thể cao hơn đáng kể vào những thời điểm nhất định trong ngày so với những thời điểm khác. Hạn chế thời gian chúng ta ở bên ngoài trong thời gian ô nhiễm cao có thể bảo vệ sức khỏe của chúng ta khỏi ô nhiễm không khí. Nhưng làm thế nào chúng ta biết khi nào ô nhiễm là có hại?
Nhiều chính phủ và tổ chức đã thiết lập các trạm giám sát chất lượng không khí trên khắp thế giới, thường xuất bản trực tuyến các bài đọc hàng ngày để bạn sử dụng. Kiểm tra dữ liệu chất lượng không khí cho khu vực của mình có thể giúp chúng ta biết mức độ ô nhiễm không khí đang tăng cao và khi nào là an toàn để ra ngoài trời.
Tương tự, có những ứng dụng chất lượng không khí mà chúng ta có thể sử dụng để theo dõi không khí khi đang di chuyển. Một số ứng dụng miễn phí có dữ liệu chính xác và đáng tin cậy là:
2. Đeo khẩu trang chống ô nhiễm
Có những lúc chúng ta phải phiêu lưu vào không khí đầy khói bụi. Để bảo vệ phổi khỏi ô nhiễm hạt và hóa chất, bạn nên đeo khẩu trang chống ô nhiễm. Khẩu trang sẽ giúp loại bỏ những thứ ô nhiễm tồi tệ nhất từ không khí bạn đang hít thở trước khi nó xâm nhập vào phổi của bạn.
3. Sử dụng Máy lọc không khí
Nhiều chất ô nhiễm, bao gồm cả vật chất dạng hạt, có thể được lọc ra khỏi không khí của chúng ta. Bộ lọc không khí như bộ lọc HEPA, có thể loại bỏ các hạt bụi và các chất ô nhiễm khác khỏi không khí của bạn, giảm tiếp xúc với ô nhiễm không khí xâm nhập vào nhà của bạn.
Mọi người dành phần lớn thời gian ở trong nhà; do đó, giữ cho không khí trong nhà của chúng ta không có các chất ô nhiễm có hại là chìa khóa cho cuộc sống lành mạnh. Việc lọc không khí là rất quan trọng đối với cha mẹ, vì trẻ em đặc biệt dễ bị ô nhiễm không khí. Trang bị cho gia đình mình một máy lọc không khí có thể bảo vệ những người thân yêu của bạn khỏi việc tiếp xúc thường xuyên với ô nhiễm không khí bằng cách giảm mức độ ô nhiễm trong nhà của bạn.
4. Mua máy giám sát chất lượng không khí
Mặc dù máy lọc không khí và các ứng dụng chất lượng không khí giúp bảo vệ chúng ta khỏi ô nhiễm không khí, nhưng chúng không phải lúc nào cũng kể cho chúng ta câu chuyện đầy đủ. Các trạm giám sát chất lượng không khí ngoài trời, mặc dù ngày càng trở nên phổ biến, nhưng không phổ biến như chúng ta nghĩ. Bạn có thể đang sống trong một khu vực không có trạm giám sát ngoài trời và bạn không thể dựa vào một trạm ở xa để cho bạn biết có gì trong không khí của bạn.
Đó là ích lợi của một chiếc máy giám sát chất lượng không khí. Đầu tư vào một máy theo dõi chất lượng không khí cá nhân sẽ cho bạn biết chính xác những gì có trong không khí của bạn. Một số thậm chí còn liên kết với một ứng dụng để cung cấp cho bạn quyền truy cập di động vào các kết quả đo chất lượng không khí của bạn. Với máy theo dõi chất lượng không khí, bạn sẽ có dữ liệu liên quan để đưa ra quyết định sáng suốt hơn về các hoạt động hàng ngày của mình, bao gồm cả thời điểm bạn nên bật, mở máy lọc không khí hoặc đóng mở cửa sổ hay giữ con bạn ở trong nhà.
Chúng ta đang làm gì để khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí?
Ô nhiễm không khí là một vấn đề nghiêm trọng mà mọi người trên khắp thế giới phải đối mặt và sẽ cần một nỗ lực rất lớn để kiểm soát cuộc khủng hoảng này. May mắn thay, có một số chuyển động tích cực hướng tới một tương lai lành mạnh hơn.
Các nhà lãnh đạo và tổ chức thế giới, như LHQ và WHO, đang thúc đẩy nhận thức về ô nhiễm không khí thông qua các sáng kiến toàn cầu. Ví dụ: Chương trình Môi trường của Liên hợp quốc đã công bố chiến dịch BreatheLife để chấm dứt ô nhiễm không khí và dành Ngày Môi trường Thế giới năm 2019 cho ô nhiễm không khí. Mục tiêu là trao quyền cho mọi người thông qua giáo dục và kết nối các thành phố thông qua giám sát chất lượng không khí.
Một số chính phủ và tổ chức đang bắt đầu đẩy mạnh và đối phó với một trong những thách thức lớn nhất để chấm dứt ô nhiễm không khí: dữ liệu giám sát chất lượng không khí không đầy đủ và bị phân tán. Trong khi nhiều chính phủ có các trạm quan trắc ngoài trời, dữ liệu chất lượng không khí thường có phạm vi địa lý thấp. Nhiều chính phủ cũng không chia sẻ thông tin về chất lượng không khí với các chính phủ khác, dẫn đến một bức tranh giống như câu đố về chất lượng không khí toàn cầu.
Trong tương lai, một số tổ chức chính phủ đang cam kết giải quyết ô nhiễm không khí thông qua giám sát và nghiên cứu. Những nỗ lực như dự án Plant a Sensor và các nỗ lực khác nhằm tăng cường thông tin về chất lượng không khí có sẵn cho nghiên cứu để xác định vị trí và loại bỏ các nguồn gây ô nhiễm không khí.
Giám sát chất lượng không khí là bước đầu tiên hướng tới một tương lai lành mạnh, không ô nhiễm. Levigroup đang tích cực hoạt động để giúp ngăn chặn ô nhiễm không khí và chúng tôi hy vọng bạn có thể tham gia phong trào này bằng mọi cách có thể!
Xem thêm:
Nguồn bài viết:Ô nhiễm không khí: Những điều cần biết về cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu
Via LEVIGROUP https://levigroup.vn
Nhận xét
Đăng nhận xét